Bir Sayfa Seçin
× 2023'te başarını katlamak için yeni yazıları takip et →

belirsizlikler fırsat olabilir

Çok önemli bir konumuz var bugün. Biraz önce ekşi sözlüğü karıştırırken şöyle bir son dakika haberine denk geldim,

“Cumhurbaşkanı Erdoğan: Üniversite giriş sistemiyle ilgili çalışma var” (kaynak).

Bu haber bize şunu anlatıyor: yakında üniversite sınav sistemi büyük bir değişikliğe uğrayabilir. Bu da doğal olarak bizi şu sorulara götürüyor:  YGS LYS kaldırılacak mı, YGS LYS ne zaman kaldırılacak ve sınavlar kaldırılırsa ne yapacağız?

Üniversite sınavlarıyla ve genel olarak başarı ile ilgili 2013’ten beri yazılar paylaştığım için ve pek çok öğrencinin tavsiyelerimi dinleyip uyguladığını bildiğim için bu yeni gelişmeleri sizinle beraber irdeleyip durumu anlayalım ve neler yapabileceğimize bir bakalım.

Bu konuyu seninle üç bölümde konuşmak istiyorum;

  • YGS LYS neden kaldırılıyor?
  • Üniversite sınav sistemi ne zaman değişecek?
  • Üniversite sınavları kaldırılırsa yapabileceğimiz en iyi şey ne?

Sırayla hepsini okumanı şiddetle öneririm.

1- Üniversite Sınav Sistemi Neden Değişiyor?

Ülkemiz malesef hala, “gelişmekte olan” bir ülke. Nüfusumuz sürekli artıyor ancak yeterince üretim yapamıyoruz. Ülkemizde adım başı bir araba görüyoruz fakat biz hala bir araba üretemiyoruz. Herkesin elinde bir telefon var fakat hepsi için paramızı diğer ülkelere ödüyoruz. Ülkenin kalkınmasını hızlandıracak teknoloji atılımları ve üniversitelerin araştırma çalışmaları istenen seviyeden çok uzak. Bazı ölçeklere göre Dünyanın En İyi Üniversiteleri sıralamasında ilk 500’de sadece bir üniversitemiz var (O da İÜ, kaynak). Acı, değil mi?

Ülkemizin bu yeterince gelişememe durumu, dünya haberlerine çıktığımız, Türkiye’nin adını zedeleyen haberlerle daha da zorlaşıyor. Spesifik örnek vermeyeceğim ancak son birkaç yıldaki haberlere bakarak bunu açıkça görebilirsin.

Bu tablo elbette eğitime de yansıyor. Eğitimimimizin donanımlı insanlar yetiştirmekten gittikçe uzaklaştığını görüyoruz. Zaten şimdiki sistemde bile ilgisi olan alana yönelmek isteyen öğrenciler, alakasız pek çok dersi de geçmek zorunda kalıyor. Bu tabi ki, öğrenci o kısıtlı zamanda kendi ilgi alanını keşfedebildiyse oluyor. Pek çoğumuz ne olmak istediğimizi üniversiteye yerleştikten sonra bile bilmiyor halde oluyoruz.

Bu tablonun sorumlusu kim? diye düşünürsek aklımıza önce politikacılar ya da ilgili bakanlıklar gelebilir. Ancak bu tablonun sorumlusu hepimiziz (reşit değilsen masumsun diyelim hadi). Politikacılar o ya da bu sebeple, kendilerine doğru gelen düşüncelerle hareket ediyorlar ve belirli bir süre sonra yerlerini başkaları alıyor. Bu yüzden doğrudan onları sorumlu tutmak pek doğru olmayabilir. Tabii burada olabildiğince kimsei suçlamamaya da çalışıyorum. Kimseyi politik ve benzeri düşünceleri sebebiyle ayrıştırmamak gerek. Ancak her düşünceden insanın ortadaki bu sorunun farkında olduğunu düşünüyorum. Dolayısıyla, ortada apaçık bir sorun var ancak bunun için birilerini suçlamak sorunu çözmez.

Ben liseye girmeden önce LGS (Liselere Giriş Sınavı) vardı, ben sonuncu OKS sınavına girdim, sonra SBS ve TEOG derken sistem ardına sistem geldi. İşin kötüsü, her yeni gelen, gideni aratıyordu. Çünkü eskisine bir miktar olsun alışmış oluyorduk. Üniversite için ben girmeden önce (2012-2013) ÖSS vardı, ben YGS LYS’ye girdim ve şimdi o da değişiyor.

Buraya kadar konuştuklarımızı göze alarak, sistem değişikliğinin ilk kez yapılmadığını, ülkenin ve ilgili kurumlardaki yetkili kişilerin düşünce yapısı değişmediği sürece bu yeni gelen sistemin de çok yaşamayacağını öngörebiliriz. Ancak buna rağmen, milyonlarca öğrenci yurdumuzun üniversitelerine yerleşecek, yeni sınav sistemi daha adil olsa da olmasa da. Milyonların hayatı değişecek. Sonra sınav sistemi yine değişecek.

Bu kadar karamsar bir tablo çizmek pek hoşuma gitmiyor ancak durumun neden böyle olduğunu anlamak çok önemli. Bu, başarmak için ne yapabiliriz kısmını konuşmaya geldiğimizde daha da anlam kazanacak. Ülkemizde elbette güzel şeyler de oluyor, muhteşem dehalar yetişip dünya çapında başarılar elde ediyorlar. Çabalarının karşılığını fazlasıyla alıp hayalini kurduğu üniversitenin kapısından adım atan sayısız öğrenci var ve yine olacak da. Bunlardan birisi de sen olabilirsin.YGS LYS Kaldırılacak mı fark etmez, bu yarışın elbet bir kazananı olacak. Neden sen olmayasın?Öyleyse şimdi sistem değişikliğinin ne zaman yapılacağını ve daha sonra başarın için neler yapabileceğimizi konuşalım.

2- YGS LYS Ne Zaman Kaldırılacak?

YGS LYS ne zaman kaldırılacak sorusuna şuan için kesin yanıt vermek mümkün değil. Kişisel yorumum; bu seneki sınavların (2018 YGS LYS) ve belki önümüzdeki senenin sınavlarının kaldırılacağını düşünmüyorum. Bunun sebebi, yeni sistemde Amerika’daki gibi lisedeki ders notları üzerinden üniversiteye yerleştirme yapabileceğine dair belli belirsiz ipuçlarının verilmesi. Yine de şimdilik bu yalnızca bir tahmin.

İyi haber; Sınavı-Yerim‘ci öğrenciler olarak bizim yapabileceğimiz şeyler, sınavların ne zaman kaldırılacağına bağlı değil. İster 2019’da kaldırsınlar ister bugün. Başarımıza engel değil. Peki nasıl? bunu merak ediyorsun biliyorum. Hadi gel konuşalım.

3- Sınavlar kaldırılacak olursa başarı için yapabileceğimiz en iyi şey ne?

Bundan sonrası için en kritik soru bu. Malesef ki pek çok öğrenci ve ailesi, bu sınav sistemi değişikliği sebebiyle moral bozukluğu yaşayacak, sisteme kızıp bu sistemde başarılı olmaktan vazgeçecekler. Ancak şu durumda öfkeye kapılmak, kendi iyiliğin için yapabileceğin son şey.

Yazının bu satırına kadar geldiysen amacın başarının temellerini sağlamlaştırmak, o yüzden yukarıdaki duruma takılmayacağına inanıyorum. Hadi öyleyse neler yapabileceğimize beraber bakalım,

Sınav Sistemi Değişikliğinden Başarı Yaratmak için 5 İpucu

Nefes aldığın sürece umut vardır Sınavı Yerim

  • Sürekli değişen sınav sistemlerine kızgınsın, anlıyorum. Çok mu öfkelisin? Bu öfkeni kusmak için kendine yalnızca 1 gün ver. Bugün istediğin kadar kız, bağır çağır. Ancak bil ki, yarın olduğunda bu işe son vereceğine ve bundan sonrası için neler yapabileceğini düşünmeye ve öğrenmeye başla. Bunun için aşağıdaki maddeleri uygula.
  • Sınav sistemi değişikliğinin iyi bir yanı, seni değişime hazırlaması. Fark ediyorsundur, teknoloji günlük yaşantımızı çok büyük bir hızla değiştiriyor. Bu yalnızca bir üst model telefonun çıkmasıyla sınırlı değil 🙂 Bir yandan ortaya yepyeni meslekler çıkarken pek çoğu da ölüyor (örneğin, birkaç yıl içinde robotlar pek çok insanı işsiz bırakacak). Burada ayakta kalanlar (başarılı olanlar) bu değişime en hızlı ayak uyduranlar oluyor. Yeni sınav sistemine dair olumlu bir bakış açısına sahip olmak ona hızlıca alışmana yardımcı olur. Sistem şuankinden kötü olabilir mi? Evet. Ancak o durumda dahi olumlu düşünmek seni pek çok insanın ilerisine götürür. Düşünce sistemi çok önemli, buna az sonra döneceğiz.
  • Fark ettin mi? Sürekli üniversite sınav sistemi değişikliği yapılsa bile değişmeyen kilit bir nokta var. O da seçme sistemi. O kadar öğrenciyi bir şekilde o üniversitelere yerleştirecekler. Bu öğrencileri boy uzunluğuna, saçının rengine göre seçmeyeceklerine göre değişmeyen tek kriter başarı olacak. Lisede ya da sınavlarda başarılı olan öğrenciler her zaman ön sıraları kapacaklar.
  • Başarının en sağlam kurallarından birisi, değiştiremeyeceğin şeyleri kabullen, değiştirebileceklerin için harekete geç der.  Sınav sisteminden şikayetçiysek gerekli makamlara yerleşip bunu değiştirebiliriz. Ancak şuan sistemi değiştirmek ya da değiştirmemek bizim elimizde değil. O yüzden buna kızmak ya da üzülmek, hiçbir şeyi değiştirmez – ancak bizim başarımızı engeller.
  • Eğer okuldaki geçmiş notların iyi değilse bunun için üzülme. Eğer geçmiş notların iyi değilse bunu bir tecrübe olarak düşün ve de ki bundan sonra okulda daha yüksek not almak için çalışacağım. Böylece vaktini sahip olamadıklarına değiş değiştirebileceğin şeylere odaklanarak geçirir ve böylece çok daha başarılı olabilirsin.

Peki, bizim için en kritik nokta o zaman şu: başarı kriterleri. Eğer birbirinden farklı olan sınav sistemlerinin ortak noktası başarıyı ölçmekse o zaman başarı üzerine çalışırsak sınav sistemi ne zaman değişse de, yerine nasıl bir şey gelse de, başarılı olabiliriz. Akıllıca, değil mi? 🙂

Başarı kriterlerine geçmeden önemli bir ara not geçmek istiyorum.

Bak şimdi, bu YGS LYS kaldırılacak mı diye haber çıktı ya. Millet televizyonda onlarca belki yüzlerce program yapacak. Eğitimciler biraraya gelip saatlerce tartışacak ve belki milyonlarca insan da oturup bunu izleyecek. Bu güzel bir şey mi? Evet. Ancak tüm samimiyetimle söylüyorum ki, senin bunları izlemene gerek yok. Tamamen vakit kaybı.

Bunun yanısıra sınav sistemiyle ilgili değişiklikleri takip et tabi ki, ancak bu tartışma programlarını izlemek için değerli vaktini harcama. Orada durumu binbir bakış açısıyla inceleyecekler, kimisi sisteme öfkesini dile getirip “ne olacak bu çocuklar?” diyecek öbürü bu sistem bence tam olmuş diyecek. Evirip çevirip aynı yerlere dönecekler bir yerden sonra. Ancak bu programları izlemek seni daha başarılı yapmayacak. Yukarıda konuştuğumuz gibi, sistemi değiştirmek bizim elimizde değil, ona öfkelenmek de hiçbir şeyi değiştirmez. O yüzden dikkatimizin %100’ünü başarıya odaklamamız şart. Bunu hem bilgime hem tecrübeme dayanarak büyük bir güvenle söylüyorum. Kıymetli vaktini heba etme.

Peki ne yapacaksın? Başarı kriteri tam olarak ne demek?

Kendisi basit, uygulaması zor olan şeyi: konuları çok iyi şekilde öğreneceksin. İster her ay sınav olsun ister sınavlar 3 saat sürecek olsun, istersen sistem hiç değişmesin, değişmeyen tek şey üniversite sınav sistemlerinin başarıyı ölçecek olması.

Eğer sen lisede sana öğretilenleri çok iyi şekilde öğrenir ve bunları hatırlamakta yeterince iyi olursan sistem ne zaman/ne kadar değişirse değişsin yeniliğe en hızlı sen ayak uydurur en kısa sürede sen yükselirsin.

Uygulaması zor dedim ya, taa 2017’nin başından beri, yani tam 9 aydır sırf bu başarıya dair uygulamaları sadeleştirmek için uğraşıyorum. Bu sayede solda gördüğün Başarı Piramidi adını verdiğim sistemi geliştirdim. Aslında 50 bin sıralamadan 3 bine yükselme başarımı senin de uygulayabileceğin bir hale dönüştürmüş oldum.

O kadar olumlu yorum aldım ki sağolsun İzmir Alsancak’ta çalışan bir öğretmenimiz kağıt kalemle piramidi çizerek sınıfının panosuna astı (kendisinden izin koparabilirsem sizinle mutlaka paylaşacağım). Başka öğretmenler ve hatta vizyonu geniş rehber hocaların (eh, rehber hocaların ilgisizliğini kötülesem de aralarında çok iyileri de var) takdirini alabilmek de beni daha da motive etti. Bunu senin de kullanmanı istiyorum. Herkes yararlanırken sen de yararlan. Sistem değişse de başarı ve Başarı Piramidi değişmeyecek! İşte bu yüzden Başarı Piramidi’ni daha çok öğrenci duysun diye dilimde tüy bitene kadar anlatmaya devam edeceğim 🙂

Başarı Piramidi’ni hemen öğrenmeye başlamak ister misin?

Yeni blogdaki tüm yazılar Başarı Piramidi’ne ait, buraya tıklayarak ücretsiz okuyabilirsin.

Sözün özü, sistemler değişir ancak başarıya ulaşanlar her zaman, başarının peşinde koşanlar olacaktır. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere 🙂